عمومی

موتورها یا پیشرانه های جت

کوتاه در مورد موتورها یا پیشرانه های جت

موتورهای جت به چند دسته اساسی تقسیم می شوند:

توربوفن Turbo Fan
توربوجت Turbo Jet
توربوپراپ Turbo Prop
پالس جت Pulse Jet
پرشر جت Pressure Jet
رم جت Ram Jet
سکرام جت Scram Jet

در حقیقت، تمام موتورهای جت که توربین دارند، نوع پیشرفته تری از همان موتورهای توریبن گازی هستند که در زمانهای دورتر استفاده می شده است. از موتورهای توربین گازی بیشتر برای تولید برق نه تولید نیروی رانش استفاده می شود. موتورهای جت کلاً بر پایه ی موارد زیر کار می کنند: هوا از مدخل وارد موتور جت شده و سپس با چرخاندن توربین نیروی لازم را برای مکش هوا برای سیکل بعدی آماده کرده و خود از مخرج خارج می شود. در این حالت فشار و سرعت هوای خروجی، بدون در نظر گرفتن اصطکاک، با سرعت و فشار هوای ورودی برابر است. سیکل کاری موتورهای جت پیوسته است، این بدین معناست که هنگامی که هوا وارد کمپرسور می گردد، به سوی توربین عقب موتور رفته و آن را نیز همراه با خروج خود به حرکت در می آورد، یعنی نیروی لازم برای مکش در حقیقت به وسیله توربین انتهایی موتور تولید شده است و بدین گونه است که همزمان با ورود هوا به کمپرسور، توربین نیز به وسیله نیروی تولید شده توسط سیکل قبلی در حال چرخش است و نیروی آن صرف چرخاندن کمپرسور می شود. در این فرآیند، دوباره نیروی تولید شده توسط این سیکل به توربین داده شده و توربین نیروی لازم جهت ادامه کار را فراهم می آورد.

موتور توربوفن با ضریب کنار گذر پایین F-119 پرات اند ویتنی

1- موتورهای توربوفن یا Turbo Fan

موتورهای توربوفن در حقیقت چیزی میان موتورهای توربوجت و توربو پراپ هستند. بازده موتورهای توربوفن بسیار زیاد است، و به همین علت هم در بسیاری از هواپیماهای مسافربری و ترابری در سرعت های ساب سونیک Sub Sonic از آن ها استفاده می شود. در موتورهای توربوفن، ابتدا هوا کمپرس شده سپس وارد اتاقک احتراق می شود و بعد از انفجار از طریق شیپوره یا نازل خروجی خارج شده و در طی این فرآیند، نیروی تراست لازم را جهت رانش هواپیما به جلو تامین می نماید. البته در موتورهای توربوفن، مقادیر دیگری از هوا از طریق کنارگذر نیز عبور داده می شود که در نهایت به گازهای خروجی داغ پیوسته و نیروی تراست را افزایش می دهد. تفاوت موتورهای توربوفن با توربوپراپ در این است که موتورهای توربوپراپ، فن یا ملخ ایجاد کننده تراستشان در خارج از پوسته موتور قرار گرفته اما در موتورهای توربوفن، ملخ یا فن تولید کننده تراست کاملاً در درون پوسته موتور قرار گرفته است.

دیاگرام یک موتور توربوفن با ضریب کنار گذر بالا

2- موتورهای توربوجت یا Turbo Jet

موتورهای توربو جت، بیشتر بر نیروی تولیدی از گازهای خروجی اتکا دارند و در هواپیماهایی بیشتر کاربرد دارند که با سرعت های مافوق صوت حرکت می کنند. در موتورهای توربوجت، ابتدا، هوا وارد کمپرسور شده و متراکم می گردد. اما چون این هوا با سرعت نسبتاً زیادی وارد موتور گردیده برای احتراق مناسب نمی باشد و بیشتر سوخت مصرف شده، بدون اشتعال هدر می رود. به همین دلیل هوا به قسمت دیفیوژر یا همان کاهنده سرعت فرستاده می شود تا از سرعت آن کاسته شود. در دیفیوژر، ابتدا از سرعت هوا کاسته و بر دما و فشار آن افزوده می شود. سپس این هوای آماده برای احتراق، به اتاقک احتراق فرستاده می شود. در اتاقک احتراق یا Combaustion Chamber، هوا ابتدا وارد لوله احتراق گشته، با سوخت مخلوط شده سپس منفجر می گردد. قسمتی از نیروی حاصله از این انفجار صرف گرداندن توربین شده و مابقی برای تولید نیروی رانش به کار می رود. گاهی در هواپیماهای توربوجت، بعد از شیپوره خروجی یا نازل، قسمتی به نام پس سوز یا After Burner قرار می دهند که بر نیروی تراست می افزاید.

دیاگرام کار موتور های توربوجت، توربوپراپ و توربوفن

After Burner یا قسمت پس سوز چگونه کار می کند؟

هنگامی که گازهای خروجی از موتور خارج می شوند، هنوز مقداری اکسیژن و سوخت مصرف نشده دارند که در قسمت پس سوز، با مشتعل ساختن دوباره گازهای خروجی و افزایش 4 برابر سوخت معمولی به این مخلوط، به طور قابل توجهی بر نیروی تراست می افزایند. البته استفاده از پس سوز فقط در شرایط اضطراری و شرایط جنگی مجاز است در غیر این صورت مجاز نیست. تنها هواپیمای مسافربری با پس سوز، هواپیمای کنکورد Concorde ساخت مشترک آلمان، انگلیس و فرانسه است که به علت ایجاد آلودگی صوتی زیاد و مصرف سوخت بالا، بازنشست شد.

3- موتورهای توربوپراپ یا Turbo Prop:

موتورهای توربو پراپ، در حقیقت از نیروی ملخ برای تولید تراست استفاده می کنند و تنها وجه جت بودن آنها، تولید نیروی لازم برای این چرخش توسط موتور جت است. طرز کار موتورهای توربوپراپ عیناً مانند موتورهای جت توربینی دیگر است و تنها وجه تمایز آنها این است که نیروی تولید توسط توربین بیشتر صرف چرخاندن ملخ می شود تا کمپرسور، به همین دلیل برای تولید نیروی بیشتر، تغییراتی هم در توربین موتورهای توربوپراپ داده می شود.

4- موتورهای پالس جت یا Pulse Jet:

موتورهای پالس جت دارای توربین، کمپرسور، یا شفت نمی باشند و تنها قطعه متحرک البته در نوع دریچه دار، دریچه آن می باشد. در این گونه موتورها، ابتدا توده بزرگی از انفجار در داخل موتور صورت می پذیرد که سبب بسته ماندن دریچه می شود. چون تنها راه فرار هوا از موتور قسمت انتهای آن می باشد هوا به طرف آنجا هجوم می آورد.در نتیجه تر ک هوا، خلا یا حالت مکشی به وجود آمده که باعث باز شدن دریچه و ورود هوای تازه می شود. در این حالت، مقداری هوای محترق شده از خروج بازمانده و صرف تراکم و انفجار گاز تازه وارد می گردد و سیکل به همین ترتیب ادامه پیدا می کند.در نوع بدون دریچه، از یک خم برای ایفای نقش دریچه استفاده می شود که با انفجار گازها و بدلیل وجود این خم، کاهش فشار صورت گرفته و مقداری از گازهای خروجی باز می گردند به همین ترتیب سیکل ادامه داده می شود.

5- موتورهای پرشر جت یا Pressure Jet:

از این گونه موتورها در حال حاضر استفاده ای نمی شود و شرح کارکرد آنها در اینجا اضافی است.

6- موتورهای رم جت یا Ram Jet:

موتورهای رم جت، هیچ قطعه ی متحرکی ندارند و در نگاه اول، مانند یک لوله توخالی به نظر می رسند که بیشتر در سرعت های مافوق صوت به کار می روند. موتورهای رم جت نیز مانند پالس جت، دارای توربین، کمپرسور یا ... نمی باشند استفاده از آنها به عنوان موتور دوم معمول است که بیشتر در موشکها به کار می روند. در این گونه موتورها، برای روشن شدن موتور ابتدا باید سرعت هوا به مقدار لازم برسد در صورت رخداد چنین حالتی، موتور جت به طور خودکار خود را روشن می کند. در موتور رم جت، هوا با سرعت زیاد وارد موتور شده و به علت سرعت بیش از حد، در قسمت دیفیوژر به خوبی کمپرس و متراکم شده و دما و فشار آن بسیار بالا می رود. در این حالت مخلوط هوا و سوخت منفجر گشته و با خروج از موتور، نیروی تراست بسیار زیادی را آزاد می کنند. این موتورها قدرت بسیار زیادی را دارا می باشند اما برای شروع پرواز و برخاست مناسب نمی باشند.

نمای یک موتور توربوجت چند محوره

7- موتورهای سکرم جت یا Scram Jet:

نام این موتورها از دو واژه Super Sonic و Combustion گرفته شده که به معنای انفجار در سرعت مافوق صوت است. این گونه موتور ها در سرعت های هایپر سونیک Hyper Sonic به کار می روند و طرز کار آنها بسیار مشابه موتورهای رم جت با تغییراتی می باشد. این نکته قابل توجه است که مشتعل ساختن مولکول های هوا در حالی که هوا با سرعت بالای 4 ماخ وارد موتور می گردد، مانند روشن کردن کبریت در گردباد تورنادو است! و از همین جا می توان درک کرد که چه تکنولوژی عظیمی در این لوله توخالی به کار گماشته شده است. شایان ذکر است که اولین هواپیمای دارای موتور سکرم جت، هواپیمای X-43 است که سرعت آن بالای 7 ماخ می باشد.

اجزای اصلی موتورهای جت:

1- کمپرسور: کمپرسورها وظیفه متراکم کردن هوای ورودی را بر عهده دارند. کمپرسورها بر دو نوع هستند: 1- کمپرسورهای محوری 2- کمپرسورهای شعاعی یا گریز از مرکز. کمپرسورهای محوری که در اکثر موتورهای جت امروزی استفاده می شود، از چند طبقه فن یا پنکه به تعداد مشخص (دو یا بیشتر) تشکیل شده است که هرچه به سمت درون بیشتر پیش برویم، از زاویه پره های فن ها کاسته می شود و همچنین توسط همین تیغه ها یا پره ها، به سیال جهت حرکت داده شده و با کاهش زاویه پره ها، به فشار سیال یا هوا افزوده و از سرعتش کم شده و در نتیجه متراکم می گردد. اما در کمپرسورهای شعاعی یا گریز از مرکز، که بیشتر در موتورهای گازی ساده یا قدیمی کاربرد داشته است، در اصل هوا به یک مانع برخورد کرده و سپس توسط پره های آن به قسمت دیفیوژر یا کاهنده سرعت منحرف می شود که این فرآیند با ازدیاد فشار همراه است، در نتیجه هوا متراکم می گردد.

کمپرسور محوری چند مرحله ای یک موتور توربوجت

2- سیستم احتراق:

سیستم احتراق، شامل سوخت پاش، جرقه زن و اتاقک و لوله احتراق می گردد. فرآیند انفجار در درون لوله های احتراق صورت می پذیرد که این عمل با وارد شدن هوا به اتاقک و مخلوط شدن آن با سوخت سپس انفجار آن به وسیله شمع جرقه زن انجام می شود. انژکتور Injector وسیله است که با استفاده از نیروی موتور، سوخت را به پودر تبدیل می کند و حکمت این کار در بهتر مشتعل شدن در صورت تبدیل به پودر نهفته است. البته سوخت قبل از ورود به انژکتور، مقداری گرم شده تا برای احتراق آماده تر باشد. ابتدا انژکتور سوخت را روی هوای متراکم می پاشد و سپس این مخلوط آماده انفجار است که به وسیله شمع جرقه زن، این عمل صورت می گیرد.

محفظه احتراق Can-Type یک موتور توربوجت

3- سیستم توربین:

در اینجا، ابتدا هوای منفجر شده به پره های توربین برخورد کرده و نیروی لازم جهت گرداندن کمپرسور و مکش هوا برای سیکل بعدی تولید می شود که این نیرو به وسیله شفتی به کمپرسور انتقال داده شده و باعث حرکت آن می شود. قبل از توربین، استاتور توربین وجود دارد که برای تنظیم جهت حرکت سیال هوا برای ورود به قسمت توربین به کار می رود. توربین ها نیز به دو دسته محوری و شعاعی تقسیم می شوند که نوع محوری چند طبقه است. چون دمای کارکرد توربین بسیار بالا می باشد، در ساخت آن از آلیاژهای مخصوصی استفاده می شود.

4- سیستم خروج گازهای داغ:

این سیستم، در حقیقت تولید تراست واقعی را برای رانش هواپیما به جلو می کند و سهم اصلی را در تولید و توضیع فشار دارد. در مدل های متحرک، زاویه پره های شیپوره انتهایی موتور برای میزان کردن فشار قابل تنظیم است. گفتنی است سیستم پس سوز یا After Burner بعد از این بخش نصب می شود. به این قسمت، نازل Nozzle هم گفته می شود.

5- سیستم کشش برگردان یا Thrust Reversation System:

در سیستم کشش برگردان، به وسیله دریچه هایی، نیروی تراست موتور برعکس می شود، بدین صورت که خلبان در هنگام فرود نیروی برگردان را فعال ساخته و از آن به عنوان ترمز استفاده می کند، یعنی نیروی موتور در جهت عکس اعمال می شود. البته توضیح خود این سیستم و کلیه سیستم های دیگر هر یک می تواند به اندازه یک کتاب توضیحات تکمیلی نیاز داشته باشد اما در اینجا به ذکر همین نکات کوتاه و جزئی و اجمالی بسنده می شود. در صورت اظهار علاقه خوانندگان به چگونگی کار کرد این موتور ها مقالات بیشتر را در این زمینه شاهد خواهید بود. لازم به ذکر است که ساخت موتورهای جت به صورت خانگی هم امکان پذیر است و هم اکنون رواج بسیاری در بین جوانان علاقه مند به این علم دارد و یک چنین موتورهای جت دست سازی به طور گسترده ای در هواپیماهای مدل قدرتمند به کار گرفته می شوند.

منبع:وبلاگ هوانوردی ایر

آرمان

مجتبی 1388/06/30 ساعت 23:38

0 نظر

Phoenix AIM-54

Phoenix AIM-54

[size=109]AIM-54 Phoenix (فونیکس) یک موشک بسیار دوربرد هوا به هوا محسوب می‎‏شود که منحصرن در خدمت نیروی دریایی ایالات متحده بوده است و اکنون تنها کاربر آن، نیروی هوایی ایران می‏باشد. این موشک، منحصرن توسط جنگنده‏های F-14 Tomcat قابل استفاده می‎باشد.

طراحی فونیکس به اواخر دههء 1960 باز می‏گردد. در آن زمان، نیروی دریایی ایالات متحده پروژهء ساخت هواپیمای F6D Missileer و موشکهای دوربرد هوا به هوای AAM-N-10 Eagle را لغو نموده بود. بدین جهت، کمپانی هیوز اقدام به طراحی یک موشک جدید هوا به هوای بسیار دوربرد،بر اساس موشک AAM-N-11، و یک رادار کنترل آتش به نام AN/AWG-9 نمود. تکنولوژی به کار گرفته شده در طراحی موشک و سیستم کنترل آتش جدید، پیشتر توسط موشک AIM-47 Falcon و رادار کنترل آتش AN/ASG-18 در جنگندهء YF-12A به کار گرفته شده بود.

ترکیب دو سامانهء فونیکس و AWG-9، در ابتدا قرار بود بر روی جنگندهء F-111B که مخصوص نیروی دریایی ساخته شده بود، نصب شوند. در آن زمان، طبق برنامه، قرار بود F-111B به عنوان جنگندهء برتری هوایی و همچنین رهگیر دوربرد عمل نماید.
به تاریخ ژوئن 1963، موشک AAM-N-11 مجددن طراحی شدن و این بار به نام AIM-54A معرفی گشت. برنامهء آزمونهای پروازی موشک نمونهء XAIM-54A به سال 1965 آغاز گشتند و اولین رهگیری هدایت شده و انجام شکار توسط موشک، با موفقیت به تاریخ سپتامبر 1966 انجام شد.

هنگامی که برنامه‏های آزمایش موشک فونیکس در جریان بود، پروژهء ساخت F-111B برای همیشه لغو شد و به همین دلیل، موشک AIM-54 و رادار AN/AWG-9 با هواپیمای جدید F-14 Tomcat یکپارچه شدند که برای انجام همان نقش هواپیمای F-111B جهت نیروی دریایی ساخته شده بود.

اولین سری تولید از موشکهای AIM-54A به سال 1973 تحویل نیروی دریایی ایالات متحده گشتند و به سال 1974 در اختیار اولین اسکادران عملیاتی F-14A متعلق به نیروی دریایی ایالات متحده قرار گرفتند. اولین سری از موشکهای AIM-54A سفارش ایران نیز به سال 1976 در اختیار اولین یگان دفاع هوایی نیروی هوایی شاهنشاهی ایران واقع در پایگاه یکم شکاری مهرآباد تهران قرار گرفتند.

یک جنگندهء F-14A/B قادر است تا 6 موشک فونیکس را به طور مجزا در پرتابگرهای ویژهء LAU-9A/A و یک F-14D نیز تا 6 موشک را در پرتابگرهای LAU-132/A حمل کند.

AIM-54A

رادار کنترل آتش بسیار قدرتمند AN/AWG-9 از تکنیک TWS یا رادار پالس – داپلر بهره می‏گیرد. (Track While Scan = رهگیری به هنگام جستجو) بدین روش، تا مشخصات دقیق 24 هدف هوایی به طور جداگانه در فاصله‏ای تا 240 کیلومتر (130 ناتیکال مایل) در صفحهء رادار ثبت می‏گ. بدین جهت یک شکاری F-14 به راحتی قادر می‎شود تا 6 هدف را به طور جداگانه و همزمان توسط موشکهای فونیکس منهدم نماید.

وقتی یک موشک AIM-54A پرتاب می‎شود، پیشرانهء آن که به نام MXU-647/B شناخته می‎شود و با سوخت جامد MK47 یا MK60 کار می‏کند، روشن شده و موشک را فورن به سرعت بالای 4 ماخ می‏رساند. تا میانهء مسیر، سیستم هدایت‏پذیری بسیار پیشرفتهء موشک که AN/DSQ-26 نام داردصورت خودکار، موشک را به سمت هدف می‏راند، پس از آن، مختصات دقیق هدف، به روش هدفیابی نیمه فعال راداری، توسط رادار AWG-9 به موشک ارسال شده و مسیر پرواز موشک، تصحیح می‎شود.

AIM-54A در حال پرواز به سمت هدف

رادار کنترل آتش، به صورت متناوب، هدفی را که موشک به سمت آن ارسال شده است، در صفحهء رادار نورانی می‏کند. برای اهداف بسیار دور، موشک به جهت کاهش پسا، در ارتفاعی بسیار بالا پرواز می‏کند، و بدین طریق AIM-54A قادر می‏شود اهدافی را که خط سیر آنها به سمت موشک باشد، به راحتی در فواصل بیش از 135 کیلومتر (72.5 ناتیکال مایل) مورد اصابت قرار دهد.

در فاصلهء 18200 متری از هدف، فونیکس، سامانهء رادار داخلی خود را جهت آشیانه‏یابی فعال، و ایجاد حداکثر دقت در اصابت، به کار می‏اندازد. حداقل فاصله برای شلیک موشک، 3.7 کیلومتر می‏باشد؛ زیرا این فاصله‏ای است که سیستم هدفیاب فعال راداری داخل خود موشک، شروع به کار می‏کند.

سرجنگی بسیار قدرتمند 60 کیلوگرمی (132 پوند) از نوع MK 82، به شکل ترکشی چند تکه شونده، طراحی شده است. سرجنگی یا به وسیلهء فیوز مجاورتی داخل موشک که به رادار MK 334 متصل است، منفجر می‎شود، یا به وسیلهء سامانهء حساس به حرارت و یا به وسیلهء فیوز ضربه‏

گونه‏های غیرعملیاتی مختلفی از موشک AIM-54A وجود دارد:
[size=109]* موشک ATM-54A یکی از این گونه‏های می‏باشد که سرجنگی ندارد و برای شلیکهای آزمایشی استفاده می‏شود.

* موشک CATM-54A نوعی است که برای شلیک به کار نمی‏رود و تنها برای تمرین قفل بر روی اهداف به کار می‏رود.

* موشک DATM-54A یک موشک کاملن مشقی است و سامانه‏ای در آن وجود ندارد. این موشک، برای آزمایش حمل و نصب پرسنل زمینی موشک به کار برده می‎شود.

* موشک AEM-54A گونه‏ای مجهز به یک فاصله‏‎یاب الکترونیکی بسیار دقیق است و برای منظورهای آزمایشی یا ارزیابی به کار برده می‎شود.

[size=142]AIM-54B
موشک AIM-54B بر اساس همان مدل A طراحی شده است، اما دچار تغییراتی شده است تا ساخت آن، آسانتر شود. از جملهء این تغییرات، استفاده از ورقه‏های فلزی به جای شبکه‏ء توری شکل در بالچه‏ها و سطوح کنترلی موشک می‏باش
برخی منابع نظامی اعتقاد دارند که تولید AIM-54B از سال 1977 آغاز شده است، در حالی که برخی دیگر می‏گویند در آن سال، هنوز تولید انبوه آن آغاز نشده بود. آنچه باورپذیر به نظر می‏رسد این است که تا سال 2006، نیروی دریایی موشکهای AIM-54A را در خدمت باقی داشت، درالی که هیچ موشک نوع B در خدمت نبوده است. احتمال دیگر این است که AIM-54B نوعی بهینه شده از همان AIM-54A می‏باشد که باز هم با همان نام A عرضه شده است. گونه‏های ATM-54B و AEM-54B نیز رسمن برای ماموریتهای تمرینی ساخته شده‏اند و نمونهء فاصله‏یاب تمرینی AIM-54B نیز جداگانه ساخته شده است.

[size=142]AIM-54C
به سال 1977، طراحی نوع بهبودیافته و پیشرفته شدهء فونیکس به نام AIM-54C آغاز شد. در طراحی موشک AIM-54C به طور کامل از سامانهء دیجیتال هدایت کنندهء WGU-11/B و کنترل کنندهء سطوح متحرک WCU-7/B بهره گرفته شده است.
در نوع C از یک پردازندهء دیجیتال 16 بیتی قابل برنامه‏ریزی استفاده شده است و خلبان خودکار، وظیفهء سیستم ناوبری اینرسیایی را نیز به انجام می‏رساند.

یک مورد بسیار مهم از جزئیات AIM-54C، مقاومت آن در برابر اقدامات متقابل الکترونیکی دشمن است که این امر با استفاده از سامانهء بهبود یافته و بسیار پیشرفته شدهء ضدضدعمل‏الکترونیک (ECCM) به انجام می‏‎رسید. مورد دیگر، بهبود راکت موشک می‏باشد که باعث افزایش برد و سرعت موشک شده است. همچنین سامانهء جدید DSU-28/B که جهت کشف و شناسایی اهداف به کار می‎رود، از یک فیوز مقاوم در برابر اخلال الکترونیکی دشمن بهره می‎برد که این سامانه در برابر اهداف بسیار کوچک و کم ارع نیز حساس می‏باشد.

اولین نمونهء آزمایشی سری C به نام XAIM-54C به تاریخ آگوست 1979 تحویل نیروی دریایی ایالات متحده شد. پس از انجام آزمایشات با XAIM-54C، تولید فونیکس نوع C به سال 1982 کلید خورد. اولین سری از موشکهای عملیاتی AIM-54C، به سال 1986 در دسترس قرار گرفتند. انواع تمرینی این موشک شامل ATM-54C جهت تمرین شلیک، CATM-54C جهت تمرین هدفیابی و قفل بر روی آن، و AEM-54C مجهز به فاصله‏یاب الکترونیکی بسیار دقیق جهت منظورهای آزمایشی ساخته شدند. اما نوع DATM-54C هیچگاه ساخته نشد، زیرا همان نوع DATM-54A به منظور تمرین حمل و نقل AIM54C جهت پرسنل زمینی کفایت می‏کرد.

AIM-54C در حال نصب بر روی جنگندهء F-14D نیروی دریایی

[size=142]AIM-54 ECCM / Sealed
AIM-54C در طول دوران تولید، بارها مورد ارتقاء و بهبود قرار گرفت. اندکی پس از آغاز تولید، سرجنگی نوع MK 82 با نوع جدیدتر WDU-29/B که درون محفظهء WAU-16/B یا WAU-20/B قرار می‏گرفت، جایگزین گشت. WDU/20/B حدود 20 تا 25 درصد تاثیر بیشتری در جهت انهدام هدف، بر جای می‏گذاشت. بهبود دیگر، افزودن یک خنثاکنندهء دمای درون (خنک کننده) موشک بود که اف14 را از حمل مایع مخصوص خنک‏کنندگی در حین پرواز، بی‏نیاز می‎کرد. موشکهایی که دارای چنین خصیصه‏ای باشند، اولین بار به سال 1986 تحویل نیروی دریایی گشتند و از آنها با نام Sealed یا گاهی اوقات + AIM-54C یاد می‏شود.

در طول مدت تولید فونیکس، قابلیت ECCM مدام دچار پیشرفت و بهینه سازی شده است. موشکهای Sealed و AIM-54C که دارای ECCM بهبود یافته می‏باشند، در نیروی دریایی ایالات متحده به نام‏های AIM-54C ECCM / Sealed شناخته می‎شوند. این نوع از فونیکس، به سال 1988 رسمن در اختیار نیروی دریایی قرار گرفت. هدایت‏پذیری و سطوح کنترلی موشک نوع ECCM/Sealed جداگانه و با اسامی WGU-17/B و WCU-12/B معرفی شده‏اند. در این موشکها، از محفظه‏های سرجنگی WAU-19/B و WAU-21/B استفاده شده است. بهبود دیگر، افزودن یک حافظهء قابل برنامه‏ریزی و نرم‏افزار جدید جهت پردازشگر سیگنال بود.

هنگامی که تولید AIM-54 در اوئل دههء 1990 متوقف شد، بیش از 5000 موشک AIM-54 از تمامی گونه‏ها ساخته شده بود، که حدود نیمی از این تعداد، AIM-54C بود؛ همچنین آنچه از موجودی AIM-54A باقی مانده بود، روانهء انبارهای نیروی دریایی شد.

[size=142]پاپان کار فونیکس
از آنجا که فونیکس تنها توسط جنگندهء شکاری F-14 Tomcat قابل استفاده می‏باشد، این موشک قرار بود تا زمانی که اف14 در خدمت است، همچنان به حیات خود ادامه دهد. طبق برنامه‏ریزی انجام شده، قرار شده بود که اف14 تا اول سال 2007 از رده خارج شود؛ با این حال نیروی دریایی طی بیانیه‏ای به تاریخ 30 سپتامبر 2004 رسمن اعلام کرد که موشک AIM-54 Phoenix را از خدمت خارج کرده است.

موشک AIM-54 در اصل برای رهگیری و منهدم کردن بمب‏افکن‏‎های استراتژیک شوروی و تهدیدات آنها علیه ناوگان نیروی دریایی ایالات متحده ساخته شده بود و امروزه دیگر چنین تهدیدی برای ناوگان نیروی دریایی وجود ندارد. اگرچه به لحاظ تئوری، فونیکس بر علیه موشکهای ضدکشتی که دارای سرعت بالا و ارتفاع پروازی کم هستند، می‏توانست به کار گرفته شود، اما امروزه، سلاح‏های موثری غیر از فونیکس برای این امر وجود دارند.

امروزه، هیج برنامه‏ای برای ساخت موشکی با قابلیتها و توان مشابه به جای فونیکس وجود ندارد. با از رده خارج شدن ترکیب جنگنده‏های F-14 و موشکهای AIM-54، وظیفهء دفاع هوایی بر عهدهء جنگنده‏های F/A-18E/F Super Hornet می‏باشد که قرار است به زودی به موشکهای میان برد IM-120C/D AMRAAM تجهیز شوند.

مجتبی 1388/06/30 ساعت 23:26

1 نظر

su-47

شرکت هواپیمایی سوخوی روسیه هواپیمای جنگنده ازمایشی سوخوی 47 را با بال متمایل به جلو در نمایشگاه ماک 2009 مسکو به نمایش گذاشت. سوخوی 47 غالبا با عنوان نمونه اولیه جنگنده های نسل پنجم روسیه یاد می شود.